Każdego roku, w Polsce, ponad 80 tysięcy osób przechodzi udaru mózgu. Udar mózgu to trzecia po chorobach serca i nowotworach przyczyna śmierci i pierwsza przyczyna trwałej niesprawności wśród Polaków po 40 roku życia.
Prognozuje się, że w niedalekiej przyszłości co szósta osoba na świecie ulegnie udarowi. Dlatego niezmiernie ważna jest zarówno profilaktyka, jak i wiedza jakie są pierwsze objawy udaru.
Światowy Dzień Udaru Mózgu ustanowiony został przez World Stroke Organization w 2006 roku, by uświadamiać społeczeństwo odnośnie skali zachorowań, ale również informować jakie są objawy, skutki oraz przyczyny udaru.
W okolicach 29 października organizowane są więc na całym świecie specjalne akcje i happeningi nagłaśniające problem.
Przyczyny Udaru
Do powstania udaru przyczyniają się choroby układu sercowo-naczyniowego, takie jak choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze i migotanie przedsionków. Ryzyko wzmaga też otyłość, cukrzyca, brak ruchu, stosowanie używek, nadużywanie alkoholu oraz palenie papierosów.
Wyróżniamy udar krwotoczny oraz niedokrwienny. Udar krwotoczny spowodowany jest krwawieniem śródczaszkowym i zdarza się znacznie rzadziej. W większości przypadków mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym, który polega na zamknięciu światła tętnicy i ograniczeniu dopływu krwi do mózgu.
Profilaktyka
By zapobiec udarowi, musimy prowadzić higieniczny styl życia, być aktywnymi fizycznie, monitorować i leczyć towarzyszące nam choroby, zwłaszcza te, które zwiększają ryzyko udaru.
Rokowania
Niezwykle wiele zależy od czasu, w jakim zostanie nam udzielona pomoc medyczna. Wylew może pozostawić niewielkie skutki zdrowotne, ale znacznie częściej doprowadza do niepełnosprawności, a nawet śmierci.
Bardzo ważne by szybko rozpoznać alarmujące objawy. Najbardziej popularnym jest tzw. TEST FAST.
- F (ang. face) – twarz – oznacza opadnięty kącik ust, asymetryczny wyraz twarzy, opadnięty kącik oka.
- A (ang. arm) – ramię – powinniśmy zwrócić uwagę na osłabienie siły mięśniowej po jednej stronie ciała lub całkowity paraliż jednej strony.
- S (ang. speech) – mowa – zaburzenia artykulacji, niemożność wypowiadania zdań, trudności w wypowiadaniu wyrazów.
- T (ang. time) – czas – bo zareagować powinniśmy szybko! Im szybciej chory zostanie poddany odpowiedniej terapii, tym większa szansa na zapobieżenie nieodwracalnym stratom komórek nerwowych w mózgu.
Pamiętajmy jednak, że nie wszystkie z powyżej wymienionych objawów muszą być obecne. Wystąpienie części z nich, a nawet jednego jest podstawą by wezwać pomoc medyczną. Jeśli sytuacja się pojawi a później ustąpi, również wzywajmy pomoc. Bardzo często występuje tzw. Transient Ischemic Attack, który jest sygnałem alarmowym, przed właściwym udarem.
Czekając na karetkę powinniśmy położyć poszkodowanego w komfortowej pozycji. Jeśli jest nieprzytomny musi być to pozycja bezpieczna. Cały czas monitorujemy funkcje życiowe. Bezapelacyjnie nie podajemy jedzenia i picia. W trakcie wylewu może dojść do zatrzymania akcji serca. Trzeba rozpocząć reanimację (30 uciśnięć i 2 wdechy ratunkowe) bądź użyjmy defibrylatora AED.
Pamiętajmy, musimy działać szybko. Nie wahajmy się zadzwonić pod nr 112. Możemy komuś uratować nie tylko zdrowie i uchronić od niepełnosprawności, ale też życie!
